Gazze'deki bir hastanede salı günü meydana gelen ölümcül patlamada yüzlerce kişinin ölmesinin ardından Ürdün, ABD Başkanı Joe Biden'ın ülkedeki Arap liderlerle yapmayı planladığı zirveyi, ABD lideri Orta Doğu'ya gitmeden önce iptal etti.
Biden'ın gezisi, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in geçen hafta bölgeye yaptığı ziyaretin sonuçlarından memnun olmadığının sinyalini verdi. Biden ayrılırken Beyaz Saray'ın medyaya söylediği gibi, arabuluculuk yapmayı ümit eden ABD başkanının artık tek durağı İsrail olacak. Associated Press'in bir raporunda belirttiği gibi bu, ABD'nin İsrail ile Filistin arasında artan çatışmada gerilimi azaltma çabalarının büyük bir başarısızlıkla karşı karşıya olduğu anlamına geliyor.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in ABD'nin İsrail'i desteklemek için elinden gelen 'her şeyi' yapacağını söylemesi ve ABD ordusunun Arap dünyasına gözdağı olarak bölgeye ikinci bir uçak gemisi saldırı grubunu göndermesi üzerine ABD-Arap zirvesinin iptali sürpriz olmamalı.
İSRAİL BU KEZ İLERİ GİTTİ
Hamas'a göre, Amman zirvesinin ertelenmesi, Filistin lideri Mahmud Abbas'ın, İsrail savaş uçakları tarafından gerçekleştirildiği iddia edilen hastane saldırısını protesto etmek amacıyla planlanan toplantılardan çekilmesi sonrasında geldi. Ancak İsrail ordusu olayla hiçbir ilgisinin olmadığını söyledi ve suçu Filistinlilere ait roketin yanlış ateşlenmesine bağladı.
İsrail, dünya genelinde olmasa da bölgedeki ABD'nin bir numaralı müttefiki; ancak Washington, İsrail'in Orta Doğu'da kaosa neden olmasını istemiyor çünkü 'meşru müdafaası' bu kez çok ileri gitti.
ABD’NİN DERDİ ÇİN’İ ENGELLEMEK
Biden, geçtiğimiz ay New York'ta İsrail başbakanıyla bir araya geldi. Bu görüşme sırasında Batı Şeria'da devam eden gerilim ve şiddete ilişkin Biden, çözümü ve İsrail ile Filistin arasında adil ve kalıcı bir barışın desteklenmesi güvenlik ve ekonomik durumu iyileştirmeye ve iki devletli bir yapının sürdürülebilirliğini sürdürmeye yönelik tedbirlerin gerekliliğini vurguladı.
ABD'nin, çatışma çıkmadan önce İsrail ile Filistin arasında bir uzlaşmaya aracılık etmek için gösterdiği çabalar, bölgedeki barış ve istikrar kaygısından değil, Çin'in bölgede artan nüfuzuna karşı koyma çabalarından kaynaklanıyor. Hâlbuki bölgedeki Çin-Arap bağları hiçbir zaman ABD'yi hedef almamıştır. ABD artık Ortadoğu'yu Çin'le oynadığı 'oyunun' arenası olarak görüyor. Biden yönetiminin İsrail'e verdiği destek kısmen, 2024 başkanlık seçimleri göz önüne alındığında, Yahudi halkının ABD siyasi çevresi içindeki özel etkilerini göz ardı edememesinden kaynaklanıyor.
Durumun tırmanması, Washington'un çağrılarının İsrail tarafında büyük ölçüde görmezden gelindiği anlamına geliyor ve bu da Beyaz Saray'ın ifadesiyle Biden'ı 'mümkün olan en geniş fikir birliğinin olmadığı, İsrail'in demokratik sisteminde köklü değişiklikler yapılması' konusunda endişelendiriyor. ABD sadece Arap dünyası üzerindeki etkisini değil, aynı zamanda İsrail üzerindeki etkisini de kaybediyor.