Kuşak ve Yol Girişiminin (BRI) 10. yılına girerken, bir vizyonun gerçekleştiğini, bir taahhüdün yerine getirildiğini ve bir hayalin gerçeğe dönüştüğünü görüyoruz. 2013 yılında Çin tarafından başlatılan BRI, küresel sahnede silinmez bir iz bırakan dönüştürücü bir güç olarak duruyor.
Küresel ortak gelecek topluluğunun temel direği olan Kuşak ve Yol İnisiyatifi, birçok alanda çok yönlü bağlantıyı teşvik ediyor. Çin'in bu ay yayınladığı 'Kuşak ve Yol İnisiyatifi: Küresel Paylaşılan Gelecek Topluluğunun Temel Sütunu' başlıklı teknik incelemeye göre, altyapı bağlantısı girişimin en önemli önceliklerinden biri.
'Altı koridor, altı rota ve çok sayıda ülke ve limandan' oluşan bir çerçeveye dayalı olarak, çok katmanlı ve çok boyutlu bir altyapı ağı şekilleniyor, daha derin ekonomik işbirliğinin temelleri atılıyor ve katılımcı ülkeler arasındaki kalkınma uçurumları kapatılıyor.
PAKİSTAN İÇİN TARİHİ FIRSAT
Asya, Afrika, Avrupa ve ötesinde karayolları, demiryolları, limanlar ve enerji projeleri inşa ediliyor veya iyileştirildi; gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki altyapı boşlukları kapatılıyor ve yerel ekonomilere canlılık aşılanıyor.
Örneğin, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC), Pakistan'ın altyapısını önemli ölçüde iyileştirerek Umman Denizi'ne daha verimli bir ticaret yolu oluşturdu. Pakistan'a 25,4 milyar dolarlık yatırım getiren, 192.000 istihdam yaratan, 6.000 megawatt elektrik üreten ve 510 kilometre otoyol inşa eden CPEC, yerel halktan büyük alkış aldı. Harvard Kennedy Okulu'nun Ash Merkezi'nde Çin kamu politikası doktora sonrası araştırmacısı olan Stella Hong Zhang, Nikkei Asia'nın aktardığına göre CPEC'in 'Pakistan için tarihi bir fırsat' sunduğunu söyledi.
Ek olarak, enerji santralleri ve boru hatları gibi enerji altyapısına yapılan Kuşak ve Yol yatırımları, katılımcı ülkelerdeki enerji kıtlığının giderilmesine yardımcı oluyor ve böylece kalkınmalarının önündeki engelleri ortadan kaldırıyor. Örneğin Orta Asya'dan Çin'e doğal gaz boru hatlarının inşası enerji güvenliğini ve ticaretini güçlendirdi. Pipe China'nın West Pipeline Company'ye göre, 2022 yılında boru hattı ağı Çin'e 43,2 milyar metreküp doğal gaz sağlayarak 500 milyondan fazla sakine gaz sağladı. Bu, Çin ve diğer katılımcı ülkelerdeki doğal gaz tüketimini etkili bir şekilde güvence altına aldı.
DENİZE AÇILAMAYAN ÜLKELER İÇİN AVANTAJ
Özbekistan ve Kazakistan'dan kuzeybatı Çin'e kadar 1.833 kilometre boyunca zikzak çizen gaz boru hattı, yüksek derecede ekonomik tamamlayıcılık özelliği taşıyor. Petrol ve gaz kaynağı üreten ülkelerde 1.600'ün üzerinde istihdam yaratırken, aynı zamanda Çin de dâhil olmak üzere kaynak tüketen ülkelerde ulusal gaza istikrarlı bir erişim sağladı.
Kuşak ve Yol çerçevesi kapsamındaki yeni lojistik ve ticaret merkezleri, malların hareketini kolaylaştırdı, nakliye maliyetlerini ve transit sürelerini azalttı ve böylece katılımcı ülkelerde ekonomik verimliliği artırdı. Pakistan'daki Gwadar Limanı gibi limanların geliştirilmesi, denize kıyısı olmayan ülkeler için ticaret fırsatlarını artırdı. Xinhua raporlarına göre, geçtiğimiz aylarda Gwadar Limanı'ndaki kargo işlenmesi sürekli olarak arttı ve 600.000 tondan fazla kargo işlendi. Bu sadece yerel üreticilerin maliyetlerini düşürmekle kalmadı, aynı zamanda Pakistan'ı komşu ülkelere de bağladı.
Kuşak ve Yol İnisiyatifi ayrıca fiber optik ağlar ve uydu teknolojisi de dâhil olmak üzere telekomünikasyon altyapısının genişletilmesini de destekledi. Geliştirilmiş iletişim bağlantıları ticari işlemleri kolaylaştırır ve uzak bölgeleri küresel ekonomiye bağlar. Örneğin BeiDou navigasyon uydu sistemi (BDS-3), Çin-Avrupa Demiryolu Ekspresi, deniz taşımacılığı ve diğer alanlarda kapsamlı hizmetler sağlıyor. Katılımcı ülkeler için bu, yeni bir büyüme fırsatı anlamına geliyor.
GELENEKSEL MODELİN DIŞINDA
Kıtalara yayılan iddialı altyapı projeleriyle Kuşak ve Yol İnisiyatifi yalnızca küresel kalkınma gündemini yeniden şekillendirmekle kalmadı, aynı zamanda Çin'i dünya sahnesinde önemli bir konuma taşıdı. Geçtiğimiz on yılda Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nin gelişiminin çok yönlü boyutlarını incelediğimizde, bunun sonuçlarının küresel manzarayı şekillendirmeye devam eden ekonomik, politik ve kültürel boyutları kapsayacak şekilde salt altyapı gelişiminin çok ötesine uzandığı açıkça ortaya çıkıyor.
Geleneksel Batı liderliğindeki kalkınma modelinin aksine Kuşak ve Yol İnisiyatifi, yönetişim, insan hakları ve çevre standartlarıyla ilgili siyasi koşulları empoze etmiyor. Aksine Kuşak ve Yol faydacı altyapıya ve ekonomik kalkınmaya öncelik veriyor. Ortak ekonomik hedeflere ulaşmak için tüm katılımcı ülkeler arasındaki işbirliğini vurgulamaktadır. Bu işbirlikçi yaklaşım, geleneksel kalkınma yardımlarında görülen bağışçı-alıcı dinamiğinin tam tersi olarak, karşılıklı çıkarlara dayalı ekonomik ortaklıkları teşvik etmektedir.
Yazar Naseem Khan Achakzai, Belucistan Meclisi Başkanı'nın danışmanı ve Pakistan'daki Grandview Enstitüsü'nün İcra Direktörüdür.
Çin haberleri için tıklayınız.